خطراتی که سلامتی زنان شاغل را به مخاطره می اندازد!
اگر زنان شاغل مراقب نباشند سلامتی شان بخطر می افتد!
نویسنده: دکتر معماری
( دکتری مدیریت/دانشجوی دکتری روانشناسی سلامت)
هزار درد بیکاری و بی پولی از یک طرف ، فشارهای کاری هم از طرف دیگر می تواند زندگی را به چالشی سخت دچار کند .در دهه اخیر، نرخ اشتغال زنان در ایران به طور قابل توجهی افزایش یافته و از ۱۸.۵ درصد به ۲۰.۳ درصد رسیده است (گلزرد[1]، 2020). همسو با افزایش سهم زنان از جمعیت شاغلین کشور، ضروری است شاخصهای سلامت این قشر از افراد جامعه مورد توجه قرار گیرد. یکی از دغدغههای اصلی نظام سلامت کشورها در سطح جهان، پیامدهای منفی و مشکلات ناشی از کار بر سلامت افراد است. در همین راستا، مطالعات انجام شده نشان میدهد که به طور کلی در جامعه، میزان استرس شغلی در زنان بیشتر از مردان است (شارما و سریواستاوا[2]، 2022). ( کتاب …و اینگونه استرس تو را می کشد… را بخوانید)
دلایل این تفاوت جنسیتی میتواند شامل عوامل اجتماعی و فرهنگی، وظایف خانوادگی، نقش های جنسیتی و تبعیض جنسیتی باشد. برخی شغلها نیز ممکن است برای زنان سختتر باشند؛ زیرا ممکن است مسئولیتهایی را بر دوش زنان بگذارند که به طور بالقوه باعث افزایش استرس شغلی میشوند (سومیا و پانچاناتام[3]، 2023).
ضرورت توجه به استرس شغلی
ضرورت توجه به استرس شغلی به دلیل پیشآگهی منفی آن است؛ چرا که فشار کاری و استرس میتوانند نقش مهمی در ابتلا به بیماری قلبی داشته باشند (پاپوویک و لاوی[4]، 2023). شغلهایی که نیاز به تلاش زیاد برای تمرکز و تصمیمگیری دارند، میتوانند باعث افزایش سطح استرس در فرد شوند. همچنین شاغلینی که در معرض فشارهای پایدار هستند، مانند: فشار کاری مداوم، مواجهه مستقیم با مشتریان یا مدیران خود، بیشتر احتمال دارد که به بیماریهای قلبی مبتلا شوند (هیروکاوا[5] و همکاران، 2016).
ضرر های استرس و فشار کاری
استرس و فشار کاری میتوانند باعث افزایش فشار خون، تشدید علائم اختلالات روانی مانند افسردگی و اضطراب، اختلالات خواب و افزایش سطح هورمونهای استرسی مانند کورتیزول در بدن شوند. این عوامل میتوانند با تداخل در فعالیت قلب و عروق، مانند افزایش ضربان قلب و تنگی ناحیه قفسه سینه، به افزایش خطر بروز بیماریهای عروق کرونر قلبی منجر شوند (لکا[6] و همکاران، 2018).
بیماری عروق کرونر قلب، بیماری است که به دلیل تجمع چربی، کلسترول، کلسیم و سایر مواد در دیواره عروق قلبی ایجاد میشود. این افزایش مواد در دیواره عروق باعث تشکیل آسیب، التهاب، تخریب و تضخم آنها میشود. این فرایند، ساختار و عملکرد عروق را تحت تاثیر قرار میدهد که نتیجه آن ممکن است شامل تنگی عروق و کاهش جریان خون در قلب باشد (دیهرت[7] و همکاران، 2022).
علائم بیماری عروق کرونر ممکن است شامل درد قفسه سینه، تنگی نفس، خستگی، تعریق و سایر علائم قلبی باشد. در صورت عدم درمان، این بیماری میتواند به بیمارهای جسمی شدید منجر شود که باعث کاهش کیفیت زندگی شخص و افزایش خطر بروز حمله قلبی و سکته مغزی میشود (داورانونا[8] و همکاران، 2022). بیماری عروق کرونر در زنان شاغل به عنوان یکی از بیماریهای قلبی-عروقی شایع شناخته شده است. با توجه به گزارش سازمان جهانی بهداشت، در حدود ۱۰٪ تا ۲۰٪ از زنان دچار بیماری عروق کرونر قلب هستند (ساکارا[9] و همکاران، 2022).
با توجه به پیش آگهی منفی بیماری عروق کرونر قلب در زنان شاغل، شناسایی عوامل تشدید کننده این بیماری و همچنین، ارائه راهکارهایی به منظور پیشگیری و کنترل آن ضروری به نظر میرسد. بررسی و مرور پیشینه پژوهشی نشان میدهد یکی از عامل تشدید کننده مشکلات قلبی، پریشانی روانشناختی است؛ زیرا شواهد علمی مبین آن است که پریشانی روانشناختی میتواند با افزایش خطر بروز بیماری قلبی مرتبط باشد (سالوادور[10] و همکاران، 2022).
عوارض افراد دچار به پریشانی روانشناختی
برخی پژوهشها نشان دادهاند که افرادی که دچار پریشانی روانشناختی هستند، به احتمال بیشتری به بیماری عروق کرونر و بیماریهای قلبی مبتلا میشوند. همچنین، پریشانی روانشناختی میتواند با تغییراتی در فشار خون، ضربان قلب و سایر عوامل پزشکی دیگر مانند التهابات مزمن و سیستم ایمنی مرتبط باشد (گافی[11] و همکاران، 2022).
پریشانی روانشناختی شامل تجمع احساسات منفی مانند اضطراب، استرس، افسردگی و خشم است که باعث میشود فرد به صورت عمده ناراحتی و اضطراب داشته باشد. پریشانی روانشناختی میتواند برای فرد در طول دوره زمانی طولانی تاثیرات منفی داشته باشد و به مشکلات روانی و جسمی منجر شود (لی و سینگ[12]، 2020).
همچنین با چندین عامل خطر بیماریهای قلبی همچون مسائل مالی، چالش در کار، تنش در روابط اجتماعی، خیانت و جدایی و بیماریهای جسمی مرتبط است. علاوه بر این، پریشانی روانشناختی ممکن است با استرس و اضطراب و سایر بیماریهای مرتبط با بیماریهای قلبی همراه باشد (وو[13] و همکاران، 2020).
اگرچه همه افراد در طول روز پریشانیهای روانشناختی مختلفی را تجربه میکنند؛ با این حال، واکنش افراد به این پریشانیها یکسان نیست و تا حد زیادی به مهارتهای مقابله با استرس آنها وابسته است (استاپلتون[14] و همکاران، 2020).
مهارتهای مقابله با استرس
خطراتی که سلامتی زنان شاغل را به مخاطره می اندازد!
مهارتهای مقابله با استرس شامل تکنیکهای مختلفی هستند که افراد میتوانند از آنها برای مدیریت و کاهش استرس استفاده کنند (هان[15] و همکاران، 2022). برخی مهارتهای رایج مقابله با استرس شامل آموزش روشهای مدیریت زمان، کنترل خود، ارتباطات مؤثر و تحقیق و پیدا کردن راهحلهای مؤثر برای مشکلات هستند (مارسکا[16] و همکاران، 2022). مهارتهای مقابله با استرس میتوانند نقش محافظت کننده ویژهای در برابر بیماریهای قلبی ایفا کنند. با استفاده از مهارتهای مقابله با استرس، فرد میتواند سطح استرس خود را کاهش داده و به همین ترتیب ریسک بروز بیماریهای قلبی را کاهش دهد. علاوه بر این، مهارتهای مقابله با استرس میتوانند بهبود سلامت جسمی و روانی فرد را ارتقا دهند و وضعیت فرد رااز نظر عملکرد قلبی و عروقی بهبود بخشند (جانسون[17] و همکاران، 2022). افزون بر این، استفاده از مهارتهای مقابله با استرس میتوانند به بهبود عملکرد شغلی، بهبود حافظه و تمرکز، کاهش خطاهای شغلی، افزایش خلاقیت و اثربخشی و افزایش انگیزه و خودکنترل در کار منجر شود. ( کتاب …و اینگونه استرس تو را می کشد… را بخوانید)
همچنین، با کاهش سطح استرس از طریق مهارتهای مقابله با استرس، فرد میتواند انرژی و تمرکز بیشتری برای انجام کارهای مورد نیاز داشته باشد که به بهبود عملکرد کاری او منجر میشود (وانگ[18] و همکاران، 2022).
افزون بر این، به دلیل تفاوتهای جنسیتی در نقشهای اجتماعی و فرهنگهای خانوادگی، بسیاری از زنان شاغل ممکن است درگیر تعارض کار – خانواده شوند که خطر ابتلا به بیماریهای قلبی را افزایش میدهد؛ زیرا تعارض کار-خانواده و ناتوانی در مدیریت آن میتواند به افزایش فشار خون، چربی خون، جهش ضربان قلب و التهاباتی در بدن منجر شود که نقش مهمی در افزایش خطر ابتلا به بیماریهای قلبی دارند (روکو[19] و همکاران، 2019). تعارض کار-خانواده به موقعیتی گفته میشود که فرد با مسئولیتهای خانوادگی و کاری درگیر است و نمیتواند بین آنها تعادلی مناسب برقرار کند. در این موقعیت، فرد ممکن است با موانع و مشکلاتی مواجه شود که میتواند تأثیر منفی بر روی سلامت روان و جسمی او داشته باشد (یانگ و کیم[20]، 2022).
تاثیر نبود سیاستها و فرهنگ سازمانی
با توجه به اینکه نیمی از جمعیت جهان را زنان تشکیل میدهند، نبود سیاستها و فرهنگ سازمانی مناسب برای حمایت از زنان شاغل میتواند موجب تشدید تعارض بین نقشهای شغلی و خانوادگی شود (جئون[21] و همکاران، 2022). فقدان تعادل میان کار و خانواده ممکن است باعث کاهش رضایت شغلی و افزایش استرس شود. به همین دلیل، تعارض کار-خانواده میتواند به عدم تعادل در زندگی شخصی و حرفهای فرد منجر شود (اوزکوک[22] و همکاران، 2022).
سخن پایانی
با توجه به آنچه گفته شد، با تکیه بر شواهد علمی به نظر میرسد پریشانی روانشناختی، مقابله با استرس و تعارض کار – خانواده نقش مهمی در تشدید مشکلات قلبی افراد مبتلا به بیماری عروق کرونر قلب داشته باشد. از این رو، به منظور ارتقاء وضعیت سلامتی و افزایش کیفیت زندگی زنان شاغل مبتلا به بیماریهای عروق کرونر قلب، شناسایی رویکردهای مداخلهای مناسب ضروری به نظر میرسد. به دلیل در هم تنیدگی مشکلات ناشی از کار و خانواده در زنان شاغل، این احتمال وجود دارد با آموزش مهارت توازن کار – خانواده بتوان از تشدید مشکلات روانشناختی و بیماریهای قلبی و عروقی پیشگیری کرد (گاراگنانو[23] و همکاران، 2020). واکاوی ادبیات پژوهشی نشان میدهد مهارتهایی همچون مدیریت پریشانی و استرس (چانگ[24] و همکاران، 2017)، مقابله با استرس و هیجانهای ناخوشایند (چان و همکاران، 2021)، خودآگاهی و خویشتنداری هیجانی (فویادیس[25]، 2019)، سرسختی در برابر عوامل استرسزا (سیاهتیری و همکاران، 2023)، تاب آوری (نلسون[26] و همکاران، 2022) و مسئولیتپذیری (استامر[27] و همکاران، 2019) نقش مهمی در تقلیل تعارضهای کار – خانواده دارند.
خبرهای خوبی از تحقیقات در این خصوص داریم.
ادامه دارد…
شک نکنید ارتباط همه چیز است …
نیمه اول رو باختی؟
مهم نیست…
نیمه دوم رو باهم درستش می کنیم و می بریم…
دکتر معماری:
آروم باش
چون هیچ چیز و هیچکس
ارزش عصبانیت ، ناراحت شدن و استرس بیش از حد را ندارد
هیچکس هاااا…
نظرتان را در خصوص مقاله خطراتی که سلامتی زنان شاغل را به مخاطره می اندازد! با ما به اشتراک بگذارید.
[1] . Golzard, V
[2] . Sharma, L., & Srivastava, M
[3] . Sowmya, K. R., & Panchanatham, N
[4] . Popovic, D., & Lavie, C. J
[5] . Hirokawa, K
[6] . Lecca, L. I
[7] . De Hert, M
[8] . Davranovna, M
[9] . Skåra, K
[10] . Salvador, M
[11] . Gaffey, A. E
[12] . Lee, H., & Singh, G
[13] . Wu, Y
[14] . Stapleton, P
[15] . Han, E
[16] . Maresca, G
[17] . Johnson, A. J
[18] . Wang, H
[19] . Rocco, P. T
[20] . Yang, H. M., & Kim, H. R
[21] . Jeon, M. K
[22] . Ozkok, O
[23] . Gragnano, A
[24] . Chang, X
[25] . Fotiadis, A
[26] . Nelson, N
[27] . Starmer, A. J